دانلود پایان نامه رشته اقتصاد

بررسی تورم در سالهای 1381 تا 1388 در اقتصاد ایران

 
 چکیده
بطور كلی مطالعات بسیاری در دهه‌های اخیر، در خصوص تورم در كشورهای توسعه یافته و در حال توسعه انجام شده است. اگرچه یك درك عمومی در خصوص مفهوم تورم وجود دارد، ولیكن در خصوص علل ایجادكننده آن بین اقتصاددانان هنوز اتفاق نظر وجود ندارد. هیچ‌یك از دو دیدگاه رقیب، دیدگاه مانتاریسم و ساختارگرایان، نتوانسته‌اند مدل تئوریكی كاملاً موفقی را برای تشریح رفتار قیمت ارائه دهند. این پایان نامه تلاشی برای رسیدن به یك مدل‌سازی مناسب‌تر نسبت به این دیدگاه‌ها می‌باشد.
 
به منظور بررسی ارتباط بلندمدت بین نرخ تورم و عوامل مؤثر بر آن برای دورة زمانی 81-1338  (2002-1959) از روش اقتصادسنجی خودتوضیح برداری با وقفه‌های گسترده استفاده شده است.نتایج نشان می‌دهد تولید، شاخص قیمت كالاهای وارداتی، حجم نقدینگی و نرخ ارز از متغیرهای اثرگذار بر نرخ تورم در اقتصاد ایران می‌باشند.
 
 
کلمات کلیدی:

تورم

تولید

نرخ ارز

دستمزد

نقدینگی

روش ARDL

شاخص قیمت کالاهای وارداتی

 
 
 
مقدمه
بطوركلی اقتصاددانان از نظر هدف‌های سیاست كلان اقتصادی، بر مواردی همچون اشتغال كامل، ثبات قیمت‌ها (كنترل تورم)، توزیع عادلانه درآمد و رشد مداوم اقتصادی تأكید دارند. به‌دلیل اثرات مخرب تورم، كنترل آن به‌عنوان یكی از هدف‌های سیاست كلان اقتصادی همیشه مورد توجه اقتصاددانان بوده است. از آثار مخرب تورم می‌‌توان به توزیع مجدد درآمد به نفع صاحبان دارایی و به زیان مزد و حقوق بگیران، افزایش نااطمینانی و بی‌ثباتی در اقتصاد كلان و در نتیجه كوتاه‌تر شدن افق زمانی تصمیم‌گیری و كاهش سرمایه‌گذاری بلندمدت و عوامل دیگر اشاره نمود.
 
نكته قابل توجه در خصوص تورم آن است‌كه علیرغم وجود یك تعریف مشخص در خصوص تورم، دیدگاه واحدی در خصوص علل ایجاد تورم وجود ندارد. برخی از اقتصاددانان رشد بی‌رویة حجم پول، گروهی دیگر اضافه تقاضا در بازار كالا، برخی فشار هزینه و افزایش قیمت نهاده‌های تولیدی و در نهایت عده‌ای دیگر تنگناهای موجود در بخش‌های مختلف و ضعف در بخش‌های كشاورزی و تجارت خارجی را منشأ اصلی تورم عنوان می‌نمایند.
 
با توجه به اینكه اقتصاد ایران در طی سال‌های متمادی با معضل اقتصادی تورم مواجه بوده است، این مطالعه به بررسی تطابق و قدرت توضیح دهندگی نظریات ارائه شده (در خصوص منشأ تورم) در تبیین و تشریح واقعیات اقتصاد ایران، و شناسایی عوامل مؤثر بر تورم با استفاده از آمار‌های سری زمانی (سالانه) دورة 81-1338 می‌پردازد. بخش اول از این مطالعه، تعریفی از تورم و نظریات اقتصادی در خصوص منشأ آن ‌را ارائه می‌نماید، بخش دوم با عنوان نگاهی به واقعیات اقتصاد ایران، تطابق و قدرت توضیح دهندگی نظریات مختلف، در ارتباط با حقایق آشكار شده اقتصاد ایران را بررسی می‌كند، بخش سوم نیز به مروری اجمالی بر مطالعات انجام شده در خصوص تورم اشاره می‌نماید.
 
 بخش چهارم با ارائه مدلی به تبیین پویایی تورم در اقتصاد ایران می‌پردازد، در این قسمت با استفاده از تكنیك اقتصادسنجی ARDL، مدلی برآورد شده است كه در آن، شاخص ضمنی تولید ناخالص داخلی تابعی از تولید، شاخص بهای كالاها و خدمات وارداتی، حجم نقدینگی، دستمزد و نرخ ارز می‌باشد، در ادامه نیز با ارائه یك مدل VAR، توابع عكس‌العمل و تجزیه واریانس برای بررسی پویایی‌های كوتاه‌مدت استخراج شده است. بخش پنجم نیز به بیان دستاوردهای حاصله از این بررسی می‌پردازد.
 
 
 
 
 
فهرست مطالب

بررسی تورم در اقتصاد ایران (81-1338) 1

 چکیده 2
مقدمه 4

1. تعریف تورم و نظریات اقتصادی در خصوص منشأ آن 6

1-1. تعریف تورم 6

2-1. نظریات اقتصادی در خصوص منشأ تورم 7
الف) معادله مبادله فیشر 7
ب) معادله كمبریج 8

2-2-1. نظریه جدید مقداری پول (پولیون) 9

3-2-1. الگوی شكاف تورمی كینز 10
4-2-1. الگوی فشار هزینه 11
5-2-1. الگوی تورم از دیدگاه ساختارگرایان 12

2. نگاهی به واقعیات اقتصاد ایران 13

1-2. بررسی روند نقدینگی، تولید ناخالص داخلی و شاخص‌های مختلف قیمت 13

2-1-2. تولید ناخالص داخلی و رشد آن 14
3-1-2. شاخص بهای كالاها و خدمات مصرفی و رشد آن 14
4-1-2. شاخص ضمنی تولید ناخالص داخلی 14
5-1-2. شاخص قیمت كالاهای وارداتی 15

2-2. بررسی میزان همبستگی تورم و رشد نقدینگی در اقتصاد ایران 15

جدول 1 - نرخ رشد نقدینگی، تولید، تورم و شاخص ضمنی تولید ناخالص داخلی 19
نمودار 1 – نرخ رشد نقدینگی و نرخ رشد شاخص ضمنی تولید ناخالص داخلی 21
نمودار 2 - نرخ رشد تولید و نرخ رشد شاخص ضمنی تولید ناخالص داخلی 22
3-2. بررسی همبستگی سطح عمومی قیمت، شاخص بهای كالاهای وارداتی و شاخص بهای تولیدكننده 22
نمودار 3 - شاخص ضمنی تولید ناخالص داخلی و شاخص بهای کالاها و خدمات وارداتی 23
4-2. تورم ساختاری در اقتصاد ایران 27
3. مروری بر مطالعات انجام شده 29

4. بررسی تجربی تورم در اقتصاد ایران 33

1-4. انتخاب روش تخمین 35
2-4. تخمین مدل به روش ARDL 36
3-4. تابع عكس العمل 42
4-4. تجزیه واریانس 45
جمع‌بندی و ملاحظات 46
منابع 51