هدف از این پایان نامه مهارت های اجتماعی نابینایان می باشد.

هر مهارت اجتماعي در حقيقت فرآيندهاي پيچيده‌اي دارد، كه غالباً مجموعه‌اي از رفتارها را در بر مي‌گيرد كودك بايد بتواند مهارتهاي فرعي موجود در مهارت اجتماعي كلي را بشناسد كودكاني كه نقص مهارتي دارند، غالباً بر واكنش‌هاي نامناسب خود اسرار مي‌وزند زيرا از درك اينكه چنين رفتارهايي پيامدهاي ناخوشايند دارند، عاجزند يا نمي‌توانند رفتارهايي را كه نتايج مطلوبتري به بار مي‌آورند به اجرا درآورند. مانند هر نوع يادگيري، بازخورد در رشد مهارتهاي اجتماعي اهميتي بسزا دارد چرا كه اگر كودك از كيفيت اعمال خود باخبر باشد مي‌تواند براي اصلاح مهارت‌هايش گام ضروري را بردارد. 

روابط اجتماعي مناسب با ديگران يكي از كارآمدترين ابزارهاي مقابله با فشارهاي رواني است، اما آنچه كه روابط ميان افراد را بهبود بخشيده و موجب كارآمدي آن مي‌شود برخورداري از مهارتهاي اجتماعي است. اين مهارتها افراد را در برقراري ارتباط مؤثر با ديگران، مقابله با مشكلات، حل تعارض، ابراز وجود، همدلي با همنوعان كسب حمايت اجتماعي، سازگاري اجتماعي و بسياري از توانمندي‌هاي ديگر ياري مي‌كنند، به گونه‌اي كه افراد مي‌توانند در مقابله با بحرانها از اين تواناييها شبكه اجتماعي شان را توسعه داده و در مواقع لزوم جهت مقابله با بحرانها و حوادث زندگي از آن حمايت اجتماعي كسب كنند. شبكه اجتماعي ما مردمي را در برمي‌گيرد كه مي‌توانيم به آنها تكيه كنيم، مردمي كه به ما اجازه مي‌دهند بدانيم آنها نگران ارزشها هستند و ما را دوست دارند. هر كس كه متعلق به شبكه اجتماعي است، حمايت اجتماعي را تجربه مي‌كند. شواهد روز افزوني وجود دارد كه طرق غير انطباقي تفكر و رفتار، بطور نامتناسبي در ميان افراد با حمايتهاي اجتماعي كم روي مي‌دهد. ميزان كفايت حمايت اجتماعي موجود شخص، هم در آسيب‌پذيري و هم در مقابله وي نقش دارد (نادري، 1388). 

پژوهش‌ها در رابطه با كودكان نابينا نشان مي‌دهد كه اين كودكان الف) در دلبستگي بين نوزاد و مادر دچار تأخيرهاي رشدي مي‌باشند. ب) در مقايسه با همسالا ن بيناي خود از تجارب اجتماعي كمتري برخوردارند. ج) از همسالان بيناي خود باز خوردهاي ناكافي دريافت مي‌كنند (ون، 1983). محققان براساس ارزيابي‌هاي صورت گرفته به كمك مقياس رشد اجتماعي وايلند نشان داده‌اند كه برخي از كودكان مبتلا به اختلال بينايي در زمينه‌ي عملكردهاي بين فردي دچار مشكل مي‌باشند، امّا واضح نيست كه آيا معلوليت آنها باعث چنين مشكلاتي شده باشد. 

مطالعات بسياري نشان مي‌دهند كه نوزادان معلول بينايي اختلال در رفتار خنديدن دارند. براي نمونه فريدمن (1964) در پژوهشي به اين نتيجه رسيد كه نوزادان مبتلا به اختلال بينايي در مقايسه با همسالان بيناي خود در عمل خنديدن رشد نيافته‌تر مي‌باشند. وي همچنين با بررسي كيفيت خنديدن در نوزادان نابينا نسبت به نوزادان بينا متوجه شد كه اين عمل در نوزادان نابينا بيشتر به صورت رفلكس صورت مي‌گيرد. 

ادراکات يک کو دک نابينا ممکن است بر اساس درون دادها ي حسي ساير حواس به غير از بينايي باشد. واضح است که تجارب يادگيري کودک نابينا بطور معني‌دار ي به خاطر فقدان بينايئش محدود است. مطالعات اوليه درباره کنش هوشي کودکان نابينا اغلب در رابطه با متوسط بهره هوشي آنها صورت گرفته است. اما مطالعات بعدي اغلب به روي بررسي ابعاد ويژه هوشي با احتياط بيشتر صورت گرفته است کودکان نابينا در برخي از حوزه‌ها با کودکان بيناي همسن وسال متفاوت هستند. اين حوزه‌ها، طيفي از درک مفاهيم يا دانش کلي درباره جهان را شامل مي‌شود .

ساموئل هيز در اثر کلاسيک خود تحت عنوان «مشارکت‌ها در روانشناسي نابينايي» سه نکته مهم را گزارش مي‌دهد: 
اولاً، نابينايي بخودي خود به هوش کمتر نمي‌انجامد، تعدادي از کودکان نابينا که بهره هوشي آنها به مدت چند سال پايين بود به مراتب هوش آنها به سرعت افزايش يافت. 
ثانياً، نتوانسته است نکته‌اي به زيان دانش آموران نابينا به خصوص در رابطه با هوش کلامي آنها پيدا کند. 
ثالثاً، ارتباطي بين آغاز ابتلا و بهره هوشي وجود ندارد. 

بطور کلي اغلب پژوهشها حکايت از اين دارند که افراد نابينا از لحاظ بهره هوشي اختلافات فاحشي با افراد بينا ندارند (شريفي درآمدي، 1376) 

فهرست مطالب

مقدمه    9
2-2 نقص بينايي    9
2-2-1 اهميت حس بينايي    9
2-2-2 تعريف و طبقه‌بندي نقص بينايي    10
2-2-3 علل نقص بينايي    12
2-2-4 نحوه برخورد فرد نابينا با نقص بينايي    13
2-2-5 نکات ضروري در آموزش نابينايان    14

2-5 مهارتهاي اجتماعي    20
2-5-1 فرآيند ارتباط اجتماعي    20
2-5-2 مفهوم مهارتهاي اجتماعي    20
2-5-3 تعريف مهارت‌هاي اجتماعي    22
2-5-4 ويژگي‌هاي مهارتهاي اجتماعي    24
2-5-5 شش ويژگي عمده مهارتهاي اجتماعي    25
2-5-6 طبقه‌بندي مهارتهاي اجتماعي از نظر کارکرد    26
2-5-7 فرايند‌هاي عاطفي و شناختي در مهارت اجتماعي    27
2-5-7-1 مهارت‌هاي اجتماعي مربوط به عواطف    28
2-5-7-2 مهارت‌هاي مربوط به شناخت اجتماعي    28
2-5-8 پيامد‌هاي مهارتهاي اجتماعي    29

2-6 مهارت‌هاي اجتماعي نابينايان    30
2-6-1 رشد اجتماعي در نابينايان    30
2-6-2 ويژگي‌هاي و محدوديت‌هاي روانشناختي کودکان نابينا    31
2-6-3 تأثير اختلال بينايي در فرآيند‌هاي تحول رواني    35
2-6-4 خصوصيات افراد با ناتواني اجتماعي    38
2-6-5 سازگاري اجتماعي افراد داراي نقص بينايي و عوامل موثر بر آن    40
2-6-6 عوامل مؤثر در سازگاري نابينايان    43
2-6-7 اهميت مهارت‌هاي افراد آسيب ديده بينايي    45
2-7 شيوه‌هاي آموزش مهارتهاي اجتماعي    46
2-8 پيشينه و تاريخچه موضوع تحقيق    49
2-8-1 تحقيقات انجام شده پيرامون در خارج از کشور    49
2-8-2 تحقيقات انجام شده در ايران    51

منابع و مآخذ
منابع فارسی    
منابع انگلیسی